Artykuł pochodzi z wydania: Listopad 2020
Przy budowie domu jednorodzinnego architekt projektuje rozkład wszystkich pomieszczeń, aspekty funkcjonalne, wejścia do domu, okna czy klatki schodowe. W przypadku data center jest podobnie, choć sprawa jest o wiele bardziej skomplikowana. Wymaga zaangażowania wszystkich stron biorących udział w projekcie budowy nowego obiektu.
W centrum danych wszystkie elementy muszą ze sobą współdziałać, być funkcjonalne, a przede wszystkim zapewnić pewność i stabilność działania systemów IT. Należy jeszcze dodać wymagania techniczne oraz spełnienie nierzadko bardzo restrykcyjnych wymogów i norm. Pomieszczenia w centrum przetwarzania danych (CPD) można podzielić na kilka rodzajów ze względu na ich przeznaczenie. Poczynając od tych najbardziej kluczowych, jakimi są wszelkie pomieszczenia serwerowe, poprzez pomieszczenia magazynowe, techniczne, a kończąc na strefie biurowo-serwisowej. W niniejszym artykule przybliżymy najważniejsze funkcje i wymagania dla poszczególnych rodzajów pomieszczeń, które można odnaleźć w data center.
> Strefa serwerowa
Sercem naszego CPD jest oczywiście serwerownia. Jej zadaniem jest dostarczenie bezpiecznego środowiska produkcyjnego, gdzie nasze urządzenia i systemy IT będą mogły ciągle pracować w trybie 24/7 przy minimalnym ryzyku przerwania pracy. Musi to być strefa całkowicie odizolowana od reszty budynku i mocno zabezpieczona, np. poprzez wykorzystanie komory AST. Powinna mieć całkowicie redundantne zasilanie gwarantowane o najwyższej jakości i odporności na wszelkie zakłócenia z zewnątrz. Serwerownia powinna być wyposażona w urządzenia stale monitorujące warunki środowiskowe: temperaturę, wilgotność czy przepływ powietrza spod podłogi podniesionej. Dodatkowymi wymaganiami są: wyliczona nośność podłogi, odporność na zakłócenia elektromagnetyczne oraz odpowiedniej klasy odporność pożarowa potwierdzona wymaganymi certyfikatami (dla użytych urządzeń i materiałów, ale również chociażby dla przejść przeciwpożarowych). Dostęp do komory musi być zabezpieczony poprzez system kontroli dostępu oraz śluzy osobowe i towarowe. Dostęp przez drzwi transportowe musi być szczegółowo monitorowany i udzielany tylko w wyjątkowych sytuacjach, jak np. montaż nowego sprzętu lub demontaż urządzeń wycofywanych z produkcji. Monitoring wizyjny wejść do serwerowni, jak i samego jej wnętrza to po prostu konieczność.
Do strefy serwerowej należy jeszcze doliczyć redundantne pomieszczenie operatorskie, gdzie doprowadzone są złącza internetowe. Na rysunku zostały one oznaczone jako ENIA oraz ENIB (ENI – External Network Interface). Biorąc pod uwagę, że w tych pomieszczeniach znajdują się kable i urządzenia, które zapewniają nam kontakt ze światem zewnętrznym, wymagania co do tych pomieszczeń muszą być identyczne jak samej serwerowni głównej. Czasami pomieszczenia operatorskie mogą znajdować się w przestrzeni samej serwerowni jako wydzielona strefa. Jednak preferuje się całkowite ich odizolowanie i wydzielenie dla nich osobnych pomieszczeń, tak aby w razie wizyt serwisantów z firm operatorskich udostępniać im tylko jedno pomieszczenie z kilkoma szafami, a nie całą serwerownię.
Dodatkowo powinniśmy zadbać o wydzielone pomieszczenie (może być umieszczone np. wewnątrz magazynu) na składowanie danych i informacji różnego rodzaju. Na rysunku pokój ten oznaczony został jako „Media”. Odpowiada on za bezpieczne przechowywanie w odizolowanym i odpowiednio utrzymywanym środowisku wszelkiego rodzaju dokumentacji papierowej, dysków twardych, płyt CD oraz DVD, tasiemek oraz innych nośników danych. Oprócz kontroli warunków środowiskowych w tym pomieszczeniu bardzo ważne jest zabezpieczenie go czułym systemem przeciwpożarowym. Czasami może to być po prostu duży sejf, który będzie stał w magazynie i do którego kod będzie znał tylko uprawniony personel.
> Strefa magazynowa
Zanim cokolwiek trafi do właściwego magazynu, musi być dostarczone przez kuriera i odebrane przez pracowników CPD. Po pozytywnej weryfikacji przez ochronę i wjechaniu na teren ośrodka kurier może podjechać pod rampę w celu rozładunku. Pracownicy, najczęściej za pomocą wózków paletowych, transportują sprzęt z rampy do tzw. przechowalni. Jest to pierwsze pomieszczenie, gdzie wjeżdża sprzęt IT. To tutaj będzie dokonywane jego rozpakowanie, wizualna i liczebna weryfikacja oraz przygotowanie do przewiezienia dalej. Przechowalnia powinna charakteryzować się dobrą dostępnością dla dostawców i być wyposażona, jak już wspomniano, w rampę. Dodatkowo powinna być pokaźnych rozmiarów, aby zapewnić swobodne poruszanie się wózków paletowych, oraz być przygotowana na ustawienie sporej ilości sprzętu (należy pamiętać, że np. na początku życia ośrodka będą do niej przyjeżdżały chociażby szafy rackowe, które są pokaźnych rozmiarów i są bardzo dobrze zapakowane, co generuje dużą ilość odpadów przy rozpakowywaniu). W przechowalni powinniśmy również zadbać o dostęp do różnego rodzaju pojemników na posortowane śmieci. Oczywiście pomieszczenie powinno zostać objęte systemem sygnalizacji włamania i napadu oraz kontroli dostępu.
[…]
Krzysztof Kęsicki
Specjalista ds. utrzymania infrastruktury data center. Zajmuje się problematyką budowy, utrzymania i zarządzania centrami przetwarzania danych oraz koordynowaniem zmian dotyczących krytycznej infrastruktury IT.
